Du Tử Lê tên thật là Lê Cự Phách, ông sinh năm 1942 tại huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Ông sống trong gia đình giàu truyền thống ham học, ông bắt đầu làm thơ khi còn đang học tiểu học ở Hàng Vôi, Hà Nội. Được sự khen ngợi và công nhận tài năng, ông tiếp tục theo đuổi ước mơ thành một thi sĩ nổi tiếng. Sau Hiệp định Genève, 1954, Lê Cự Phách di cư vào Nam cùng với gia đình.
Lần đầu phải trải qua cảm giác di cư của gia đình đã đem đến cho ông những góc nhìn mới mẻ từ cuộc sống. Đầu tiên, gia đình ông định cư ở Hội An, Quảng Nam, sau đó là Đà Nẵng. Đến năm 1956, ông vào Sài Gòn và theo học trường Trần Lực, trường Chu Văn An, sau cùng là Đại học Văn Khoa. Tại Sài Gòn, cuộc sống ổn định và khấm khá đã giúp ông chuyên tâm trên con đường riêng của bản thân, ông tiếp tục viết, sáng tác dưới nhiều bút danh khác nhau. Bút danh Du Tử Lê được dùng chính thức lần đầu khi đăng bài "Bến tâm hồn" trên tạp chí Mai vào năm 1958.
Sau quãng thời gian sống tại Sài Gòn, ông đi lính và sau khi giải ngũ, ông làm thư ký tòa soạn cuối cùng của nguyệt san Tiền phong và là giáo sư dạy giờ cho một số trường trung học Sài Gòn.
Năm 1973 tại Sài Gòn, ông được trao Giải thưởng Văn chương Toàn quốc, bộ môn Thơ với tác phẩm Thơ tình Du Tử Lê 1967-1972.
Sau năm 1975, ông chuyển đến sống ở miền Nam California, tiếp tục nghề viết, và là nhân viên khế ước của đài tiếng nói Hoa Kỳ từ năm 1996. Ông cũng từng là chủ nhiệm các báo Việt ngữ Nhân chứng, Tay Phải, và Văn nghệ ở Hoa Kỳ.
Từng là sĩ quan trong quân đội, nên hơn ai hết Du Tử Lê hiểu đời hiểu người một cách sâu sắc và đầy lòng trắc ẩn, ẩn sâu trong khuôn mặt điềm đạm, hiền hòa của một ông giáo già về hưu là một tâm hồn sắt đá, cái ngạo mạn và sự kiên định đến cực đoan trong triết lý sống của bản thân, ông thà treo cổ tự vẫn hơn là phải khom gối nhìn những điều đẹp đẽ trên cõi đời đang dần chết. Từng dòng chữ, từng câu nói cùa Du Tử Lê trong từng tập thơ và tập truyện là những triết lý sâu sắc về tình yêu và cuộc đời, là những mâu thuẫn giữa cái tôi ngạo mạn của tâm hồn và sự bất lực của đất mẹ trong cơn bão thịnh suy của cuộc đời.
Cho đến ngày hôm nay, ông là thi sĩ duy nhất ( và về sau này ?) người Châu Á được trưng bày các tác phẩm văn chương của mình trên hai trang báo lớn nhất Hoa Kỳ: Los Angeles Times (1983) và New York Times (1996). Năm 1998, nhà xuất bản W. W. Norton, New York đã chọn Du Tử Lê vào một trong năm tác giả Việt Nam để in vào phần "Thế kỉ 20: thi ca Việt Nam" khi tái bản tuyển tập World Poetry An Anthology of Verse From Antiquity to Our Present Time. Trong cuốn Understanding Vietnam, tác giả, giáo sư Neil L. Jamieson đã chọn dịch một bài thơ của Dư Tử Lê viết từ năm 1964. Cuốn sách này sau trở thành tài liệu giáo khoa, dùng để giảng dạy tại các đại học Berkeley, UCLA, và Cambridge, London. Cũng giống như nhiều nhà thơ kiệt xuất tại Việt Nam, ông được nhiều nhạc sĩ đương thời và thế hệ nhạc sĩ hậu bối mượn thơ để phổ lời nhạc, nổi tiếng nhất có lẽ là ca khúc Khúc Thụy Du được nhạc sĩ Anh Bằng phổ thành bài hát và dưới sự trình diện xuất sắc của danh ca Evis Phương, Khúc Thụy Du nhanh chóng trở nên nổi tiếng.
Ngoài viết thơ, ông còn là một nhà viết truyện xuất sắc, những tác phẩm do ông sáng tác đa số thuộc thể loại tùy bút – phi hư cấu và những tập truyện dành cho tuổi học trò. Ngày 7 tháng 10 năm 2019, Du Tử Lê qua đời tại Mỹ khoảng 20h tối (theo giờ Mỹ) tại nhà riêng ở Garden Grove trong vòng tay của gia đình.
Năm 1973 tại Sài Gòn, ông được trao Giải thưởng Văn chương Toàn quốc, bộ môn Thơ với tác phẩm Thơ tình Du Tử Lê 1967-1972.
Sau năm 1975, ông chuyển đến sống ở miền Nam California, tiếp tục nghề viết, và là nhân viên khế ước của đài tiếng nói Hoa Kỳ từ năm 1996. Ông cũng từng là chủ nhiệm các báo Việt ngữ Nhân chứng, Tay Phải, và Văn nghệ ở Hoa Kỳ.
Từng là sĩ quan trong quân đội, nên hơn ai hết Du Tử Lê hiểu đời hiểu người một cách sâu sắc và đầy lòng trắc ẩn, ẩn sâu trong khuôn mặt điềm đạm, hiền hòa của một ông giáo già về hưu là một tâm hồn sắt đá, cái ngạo mạn và sự kiên định đến cực đoan trong triết lý sống của bản thân, ông thà treo cổ tự vẫn hơn là phải khom gối nhìn những điều đẹp đẽ trên cõi đời đang dần chết. Từng dòng chữ, từng câu nói cùa Du Tử Lê trong từng tập thơ và tập truyện là những triết lý sâu sắc về tình yêu và cuộc đời, là những mâu thuẫn giữa cái tôi ngạo mạn của tâm hồn và sự bất lực của đất mẹ trong cơn bão thịnh suy của cuộc đời.
Cho đến ngày hôm nay, ông là thi sĩ duy nhất ( và về sau này ?) người Châu Á được trưng bày các tác phẩm văn chương của mình trên hai trang báo lớn nhất Hoa Kỳ: Los Angeles Times (1983) và New York Times (1996). Năm 1998, nhà xuất bản W. W. Norton, New York đã chọn Du Tử Lê vào một trong năm tác giả Việt Nam để in vào phần "Thế kỉ 20: thi ca Việt Nam" khi tái bản tuyển tập World Poetry An Anthology of Verse From Antiquity to Our Present Time. Trong cuốn Understanding Vietnam, tác giả, giáo sư Neil L. Jamieson đã chọn dịch một bài thơ của Dư Tử Lê viết từ năm 1964. Cuốn sách này sau trở thành tài liệu giáo khoa, dùng để giảng dạy tại các đại học Berkeley, UCLA, và Cambridge, London. Cũng giống như nhiều nhà thơ kiệt xuất tại Việt Nam, ông được nhiều nhạc sĩ đương thời và thế hệ nhạc sĩ hậu bối mượn thơ để phổ lời nhạc, nổi tiếng nhất có lẽ là ca khúc Khúc Thụy Du được nhạc sĩ Anh Bằng phổ thành bài hát và dưới sự trình diện xuất sắc của danh ca Evis Phương, Khúc Thụy Du nhanh chóng trở nên nổi tiếng.
Ngoài viết thơ, ông còn là một nhà viết truyện xuất sắc, những tác phẩm do ông sáng tác đa số thuộc thể loại tùy bút – phi hư cấu và những tập truyện dành cho tuổi học trò. Ngày 7 tháng 10 năm 2019, Du Tử Lê qua đời tại Mỹ khoảng 20h tối (theo giờ Mỹ) tại nhà riêng ở Garden Grove trong vòng tay của gia đình.
Nhắc đến Du Tử Lê, người ta sẽ nhớ đến ông với hình ảnh một nhà thơ, một nhà văn kiệt xuất hơn và cùng với đó là chất lính dũng cảm trong con người cùng với một tâm hồn cao thượng và sâu sắc. Có thể trong tâm trí của những con người tự xưng là yêu văn chương hiện tại, Du Tử Lê là một cái tên quá lạ lẫm và không gây được nhiều ấn tượng trong thế giới đương đại, nhưng nhiêu đó có là gì so với những cảm hứng, những tài năng mà những người yêu quý ông đã từng được chiêm ngưỡng, đã từng sống và mơ mộng theo những vần thơ của ông giữa cái xã hội đầy rẫy những phù phiếm và các nguyên tắc ngụy tạo. Du Tử Lê luôn là nhất, luôn là mãi mãi với những con người mang trong mình dòng máu Tự Do. Vĩnh biệt ông, “THE KINGS OF THE KINGS” “THE POETS OF THE POETS” DU TỬ LÊ.
Lia Thia
Nhận xét
Đăng nhận xét