NHỮNG CHIỀU THU CHẾT

Tháng 9, những ngày cuối cùng của mùa thu đón tôi bằng một cơn mưa tẻ nhạt, khói từ điếu thuốc cháy dở trên tay trôi vô định như đám mây đang lãng đãng trôi trên nền của bầu trời sắp tắt ánh hoàng hôn. Không mấy lạ kỳ, bởi đó là thứ ánh sáng yếu ớt cuối cùng của một chiều thu sắp chết. Đứng trên cầu Sài Gòn nhìn xuống, tôi lại thấy Sài Gòn xa mình một chút.

Sài Gòn của tôi trầm, trầm như cô ca sĩ phòng trà. Mang vẻ yêu kiều, sang trọng như giọng hát nhẹ nhàng nơi những khan phòng cùng những điệu nhạc sâu lắng. Nhưng tâm hồn cô lại trái ngược hẳn với vẻ ngoài đẹp đẽ; cô đơn và trống trơn như ngôi nhà hoang. Bởi khi ánh đèn của sân khấu đang tắt dần theo những điệu nhạc đi đến giai điệu cuối. Vẻ trần trụi đời thường của phận Kiều nữ hiện lên dưới ánh đèn cột điện vàng chói ngoài phố, cái vẻ đẹp dịu dàng nhưng ám mùi gai góc và từng trải. Nếu như sau đêm diễn, nàng trở về để nhốt mình vào bồn tắm trong căn nhà bé nhỏ của mình. Thì Sài Gòn chẳng có nơi để về, linh hồn của nó lênh đênh trên bờ sông và lâu lâu ghé lại lặng mình nghe những câu chuyện đời lính chiến của cặp bạn già bên bờ sông rồi mải mê thở dài trước cơn tĩnh lặng của ánh chiều tà sắp tắt.

Liếc cặp mắt nhẹ nhàng nhìn về nơi đối nghịch lại Sài Gòn, Chợ Lớn như một lão xì thẩu khó tính và đòi hỏi. Lão ngồi ì đó, mệt mỏi sau một ngày dài làm việc và mất ngủ trong những đêm muộn ngập ngụa giữa đống công việc thường niên. Khuôn mặt bủng beo bơ phờ bên cạnh ly bạc tẩy xỉu phé còn đang nóng hổi, đôi mắt lim dim chẳng thèm để ý đến xung quanh mà chỉ quan tâm tới cái radio đang phát bài Cười ngắm gió mây của Trịnh Thiếu Thu- một bài hát Cantopop khá nổi tiếng. Chợ Lớn. Cũng giống như những người con gốc Hoa mà hắn dang tay đón nhận, hắn làm việc như con thiêu thân cũng giống như người Hoa vậy. Muốn có tiền, phải cày cuốc và cày cuốc thật nhiều. Muốn giàu có và được tôn trọng, hãy tận tụy và trung thành với ông chủ của mình. Và rồi những ngày cuối tuần còn được rảnh rỗi ăn Hò Phảnh với dĩa Xíu Mại mà ngắm nhìn Chợ Lớn trong cái nắng vàng để rồi xuýt xoa: “Ây da, Chợ Lớn nhìn sao mà nhớ Hồng Kông với Thượng Hải quá đi à”. Tôi giỡn chơi đấy, thực sự thì đách giống tí nào.

Sài Gòn- Chợ Lớn, cũng sẽ sớm như ông chủ khó tính trong công việc, và con người sẽ sớm bỏ rơi những ông chủ của mình khi những ánh chiều vàng sắp tắt và rồi để lại cho bâng khuâng cả một chiều thu quên lãng. Riêng tôi, tôi thích những chiều hoàng hôn, nhất là những chiều thu lộng gió trên bến Bạch Đằng bên ly cà phê thơm phức còn chưa quậy tan đá, tôi si mê những thanh âm nhẹ nhàng của những gợn sóng lăn tăn trên dòng sông đang vỗ nhẹ vào thành bến phủ đầy rêu. Tiếng gió, tiếng sóng thổi dễ làm con người ta ngây ngất và hồi hộp, chẳng phải gần nửa thế kỉ về trước, tại đây, thanh âm ấy đã thổi những âm điệu bồi hồi trong lòng những đoàn người trên chuyến hành trình sinh tử đó hay sao, hay nó đang mang theo một nỗi nhớ hoài niệm cái thời mà Sài Gòn còn đậm dấu chân của kẻ khai phá thuộc địa.

Không, một thời vang bóng của Sài Gòn đã chết, chết theo cái cách u sầu như cái cách mà những con người hiện đại đã quên đi những kỷ niệm một thời của tuổi trẻ đầy khát khao để đổi lấy những giàu sang phù phiếm cùng nơi trú chân hào nhoáng ở những công trình cao chọc trời ám mùi gạch vữa không lịch sử. Khi vẻ mệt mỏi sau một ngày tàn dần cô đọng lại nơi góc phòng trống trơn những hồi ức, ánh đèn điện lại sáng phố, nhưng đó chẳng phải là “Hắt hiu vàng ánh điện câu” như trong bài hát Xóm đêm của Phạm Đình Chương, đó là ánh đèn của sự hào nhoáng, phóng khoáng nhưng đầy mụ mị, vì những kẻ giữ cái phong trần và lãng tử của những đêm trăng Sài Gòn đã vĩnh viễn mang theo nó vào cõi chết.

Chiều thu cuối tháng 9, không còn là những ngày mưa gió làm chao đảo tâm hồn của những gã khó tánh nữa, nó chớm nở cái lạnh của Đông sắp đến, cả bầu trời mùa thu đọng lại trong những ánh hoàng hôn mong manh như những hoài niệm chưa bao giờ biết tới, để rồi cả một vùng trời thương nhớ theo chân của những cỗ máy biết đi cuộn vào vòng xoáy bất tận của danh vọng. Phải chăng con người luôn thích những hào quang thực dụng và quên đi những chiều thu hoài niệm, những chiều thu của những ngày vang bóng.

Duy Cao