NỬA KIA CỦA HITLER ( Éric-Emmanuel Schmitt ): MỘT CUỘC ĐỜI HÀO NHOÁNG KHÁC CỦA GÃ ĐỘC TÀI ĐỒNG TRINH

Có một vài câu hỏi luôn được lặp đi lặp lại hàng trăm lần và đôi khi con người ta cũng sẽ không lạ gì khi đã từng không dưới hai lần gặp câu hỏi “Bạn sẽ làm gì khi có thêm một cuộc đời nữa?”. Sẽ giàu có hơn, sẽ hạnh phúc hơn, sẽ vĩ đại hơn hoặc là sẽ giản dị hơn nữa. Riêng Lia Thia mình sau khi đọc cuốn Nửa kia của Hitler của nhà văn Éric-Emmanuel Schmitt, tôi có thể mạnh dạn để nói rằng “Nếu mình có thêm một cuộc đời nữa, mình sẽ nguyện có một cuộc sống trái ngược với cuộc sống hiện tại”. Vì điều gì ư? Đơn giản là mình muốn trải nghiệm trọn vẹn tất cả những cảm xúc mà mình đã bỏ lỡ khi không là một phiên bản trái ngược. Vì thứ mà Lia Thia tò mò nhất trên thế gian này chính là hình ảnh của một Lia Thia ở phiên bản trái ngược lại. Liệu rồi người ta sẽ khác mình như thế nào, có còn là một Lia Thia dễ yêu siêu cấp vũ trụ như bây giờ không hay sẽ là Lia Thia, một phiên bản dang đẫm, đồi đồi trụy trụy và tràn đầy tinh lực ( đùa thôi quý bạn à!).

Đó cũng là một câu hỏi không chỉ của giới nhà văn hoặc giới chính trị gia mà hầu như là tất cả mọi người. Liệu cái gã họa sĩ người Áo Adolf Hitler sẽ có một cuộc sống như thế nào nếu như thằng cha này là một họa sĩ Đức thực thụ thay vì là một thằng khùng chính trị gia của Đế chế Đức. Và, tèn ten, đây là một tác phẩm vô cùng đặc biệt mà các bạn nên ghé thăm của nhà văn Éric-Emmanuel Schmitt. Một cuộc đời rất khác của Adolf dạo qua từng trang sách và đem lại cho bạn nhiều bài học suy ngẫm về cuộc sống giả định của mỗi con người. 

Câu chuyện được lấy mốc cái ngày mà Adolf Hitler đang thấp thỏm chờ đợi kết quả trúng tuyển vào trường mỹ thuật. Nếu trúng tuyển, hắn sẽ chứng minh được cho người cha là cựu sĩ quan cổ hủ của hắn rằng con đường hắn chọn là đúng thay vì chôn chân vào cái mác viên chức bàn giấy quanh năm còm cõi tại quê nhà. Còn nếu không? Mẹ bà! Một nỗi nhục lớn, hắn sẽ ăn nói như thế nào với những lời thề thốt với mẹ hắn? Liệu mẹ hắn có cảm thông cho những hành động bất chấp đến với đam mê của hắn khi còn nhỏ hay không? Và rồi người cha nghiêm khắc của hắn từ trên trời có tha thứ cho hắn hay cười vào bản mặt thất bại của hắn hay không? Chẳng ai biết được khi chưa bắt đầu vào câu chuyện.

Để khắc họa hai hình ảnh của Adolf Hitler, nhà văn đã lấy dấu mốc 08-10-1908 tại Học viện mỹ thuật Viên, nơi mà gã họa sĩ Áo đang hồi hộp đợi chờ kết quả để có thể trở thành một họa sĩ thuộc trường phái Siêu thực Paris.

Mạch truyện được viết theo cách kể chuyện song song, Adolf Hitler được chia ra thành hai cuộc đời. Adolf, một gã trai người Áo đang ngây ngất, vui mừng khôn xiết khi nhận giấy báo trúng tuyển. Hắn vui vẻ trở về với cái gác trọ cùng cảm giác sung sướng tột độ. Những chuỗi ngày hạnh phúc của hắn kéo dài bất tận khi hắn có được một vài công việc nho nhỏ yêu thích, có những giây phút hồi hộp, căng thẳng và nhiều cảm xúc trong những ngày học tập tại trường mỹ thuật. Hắn được bác sĩ Freud chữa trị để hắn thoát khỏi cái bệnh “Phức cảm Oedipus”. Rồi hắn gặp Stella, cô gái làm mẫu khảo thân cho những tiết vẽ của hắn, tình nhân lớn hơn vài tuổi của hắn, người làm hắn trưởng thành và dạy hắn tỉ mỉ khi hắn bắt đầu chập chững trên con đường khám phá tình dục và đàn bà. Hắn, Adolf đã sống một cuộc đời trọn vẹn đúng nghĩa của một thanh niên châu Âu bấy giờ. Đam mê với nghệ thuật, đắm chìm vào những cuộc vui tình dục với những tình nhân làm hắn say đắm, có một vài công việc mà hắn thích, được kết bạn với những người cùng chí hướng như Neumann và Bernstein.

Còn Herr Hilter, hắn trượt vào trường mỹ thuật rồi. Thế là giấc mơ đèn sách tan tành, hắn thất tha thất thiểu về phòng trọ với một bộ mặt sầu thảm. Hắn phải gom đồ và trốn đi bất thình lình để bà chủ trọ không phát hiện ra thằng lông bông người Áo này đang thiếu tiền nhà của mình. Và rồi Hitler chính thức gia nhập thành một gã ma cà bông đích thực, phải nương nhờ vài đồng tiền lẻ của bà dì họ hàng. Hắn có một chút quãng thời gian may mắn được Wetti cưu mang và thất vọng ra đi vì hắn không phải là người đồng tính như Wetti nghĩ để có thể gia nhập hội bạn của ả. Hắn ở chung với Hanisch, một gã bán tranh đường phố cũng lông bông, vất vưởng như hắn. Hắn có nhiều cơ hội để đọc những tuyệt tác của các nhà văn, học giả nổi tiếng châu Âu tại những thư viện, trại tế bần nhằm để giết thời gian. Hắn gặp Guido, một gã lực điền khỏe mạnh, yêu đời mà Hitler rất quý nhưng cũng nhanh chóng ghét ra mặt khi anh ta là một kẻ quá đam mê tình dục, không thích hợp với những người thuần khiết nghệ thuật như hắn. Rồi Hitler cũng lại trở thành một thằng ma cô đúng nghĩa với cái nghề vẽ lậu tranh của người khác rồi đem bán, hắn đi đến thành phố này đến thành phố khác: Linz, Viên, Muenchen,… nhưng ở đâu cũng ghẻ lạnh hắn và xem hắn là một gã hành khất, vô công rỗi nghề ngoại bang.

Cứ thế các chương truyện về hai cuộc đời đối nghịch cứ thề lồng ghép vào nhau nhưng giữa chúng không hề mang một sự gioa thoa về phong cách sống. Hoạ chăng chỉ là sự kiện Thế chiến thứ nhất, cái nơi mà Adolf ghét cay ghét đắng vì phải xa rời việc học, những cô nhân tình nồng cháy. Còn Hitler thì đam mê nó, hắn và chiến tranh dần dần trở thành người bạn tâm giao của nhau, hắn luồn lách qua những hơi thở của chiến tranh và chiến tranh thì đem đến cho hắn một nguồn sinh khí sống còn, nơi hắn có thể khai phá ra được con người nguyên thủy của mình. Hai gã Adolf Hitler, đều mang bản tính nguyên thủy của loài người. Một gã Adolf mang bản tính cuồng vọng nhưng cũng tràn đầy tự tin vào đam mê của bản thân, luôn thích bộc lộ sự thu hút giới tính và có khát khao hòa bình còn Hitler mang tính cách thuần khiết trong sạch của một người ngay thẳng, chịu học hỏi và có tiềm năng phát triển nhưng sa cơ, thích đắm chìm trong sự bạo lực để quên đi mặc cảm thấp kém.

Từ lúc này sau cuộc Đại chiến, cuộc sống của cả hai gần như trái ngược hoàn toàn nhau và không còn một sự kiện gì có thể liên kết cả hai lại. Adolf tưởng niệm người bạn Bernstein chết trận rồi tiếp tục phấn đấu để trở thành một họa sĩ lừng danh, sau đó ông vứt bỏ hết những hào quang để sống một cuộc đời trầm lặng của một ông giáo già và viên mãn tại Mỹ. Còn Hitler thì vùng vẫy để ngoi lên trong một xã hội Đức hậu chiến đầy hỗn loạn, nơi những người con German chém giết nhau vì lý tưởng chính trị. Gã ngậm đắng nuốt cay để có thể lèo lái con thuyền Quốc xã và chính thức trở thành Quốc trưởng muôn đời của Đế chế thứ ba ngàn năm và mở ra một cuộc chiến hỗn loạn nhất lịch sử nhân loại.

Kết: Một cuốn tiểu thuyết đơn thuần và phổ biến với kiểu viết song song cốt truyện nhưng mang đến góc nhìn mới mẻ vì đã viết về cuộc đời giả tưởng của chính “Gã độc tài đồng trinh”. Một ý tưởng vô cùng mới mẻ và táo bạo của Éric-Emmanuel Schmitt, nhưng nhờ thế mà nó cũng giúp tác phẩm này mang màu sắc kinh điển. Đây sẽ là một cuốn sách điển hình về một châu Âu cổ điển đang chập chững bước vào thời kỳ hiện đại, một châu Âu vô cùng mơ mộng và khắc nghiệt dưới những ánh đèn hòa nhạc dành cho giới thượng lưu và ánh đèn vất vưởng lề đường cho những kẻ sa cơ. Một cuốn sách rất đáng đợi chờ của những mọt sách ưa cổ điển.

Chấm điểm: 4.5/5 theo thang điểm Goodreads 

Lia Thia