Từ những thập niên 60, 70 cho đến hai mươi năm của thế kỷ XXI, âm nhạc Lam Phương giống như một loại Vang được ủ sâu trong lòng đất. Càng men càng nồng đượm, tư duy âm nhạc của Lam Phương chính là chất men say như vậy. Càng nghe lâu người ta càng say đắm, càng trải nghiệm nhiều người ta càng thêm lưu luyến những kỷ niệm đẹp.
Nhạc sĩ Lam Phương (1937- 2020) tên thật là Lâm Đình Phùng, sinh tại làng Vĩnh Thanh Vân, quận Châu Thành, tỉnh Rạch Giá. Ông được xem là một trong những huyền thoại của nền tân nhạc Việt Nam, những tác phẩm sáng tác của ông khi ở Sài Gòn, Mỹ và Paris đã giúp nâng tầm những giá trị nghệ thuật của âm nhạc Việt Nam. Với gần 170 bài hát, ông sở hữu một thành quả nghệ thuật đồ sộ và nhiều bài hát trong đó trực tiếp nâng đỡ và đem nhiều gương mặt danh ca người Việt bước ra ánh sáng của nghệ thuật.
Năm 10 tuổi, mẹ gửi ông lên Sài Gòn học, sống ở nhà người bác ruột. Ông bắt đầu tự mày mò học nhạc, rồi may mắn được nhạc sĩ Hoàng Lang và nhạc sĩ Lê Thương chỉ dẫn. Bút danh Lam Phương do ông lấy từ hai chữ trong tên thật của mình là Lâm và Phùng với ý nghĩa "hướng về phương trời màu xanh hy vọng". Năm 15 tuổi, ông bắt đầu tập tành sáng tác và Chiều thu là bản trứ tác đầu đời của vị nhạc sĩ trẻ này. Nhưng thời gian đầu của mọi nghệ sĩ thường rất cực khổ và khó khăn, ông phải đi vay tiền bạn bè để tự sản xuất âm nhạc và cho đến mãi năm 1954, tài năng của ông mới bắt đầu trở nên nổi tiếng và được công chúng yêu tân nhạc đón nhận. Kiếp nghèo và Chuyến đò vĩ tuyến là hai bài hát nâng bước tài năng cho ông. Trong những năm tiếp theo của thập niên 50, ông sáng tác những bài hát chủ yếu nói về thân phận của những con người di cư từ Bắc đến Nam, những bản nhạc đó nhanh chóng được sự ủng hộ của khắn giả khắp nơi vì nó miêu tả một cách chân thực cuộc sống, tình cảnh và tâm tư của những con người luôn khao khát tự do nhưng lúc nào cũng trong tình cảnh phải di cư, rời bỏ quê hương.
Năm 1958, ông gia nhập Quân lực Việt Nam cộng hòa. Thời điểm đó, lương một vị đại tá quân đội cả phụ cấp vào khoảng 50 nghìn đồng tiền Việt Nam Cộng Hòa, lương một vị giám đốc cũng vào tầm đó. Còn nhạc sĩ Lam Phương trong một lần lên Đà Lạt biểu diễn văn nghệ, ngồi trên khu nội trú nhìn xuống thung lũng ông viết bài Thành phố buồn và bán nó với giá 12 triệu đồng. Ngoài ra còn rất nhiều bản khác như Tình bơ vơ, Duyên kiếp... khiến ông có một tài sản lớn. Sau khi giải ngũ ông lần lượt tham gia vào các đoàn văn nghệ để hoạt động nghệ thuật. Từ đoàn Bảo An, Hoa Tình Thương cho đến Biệt đoàn văn nghệ Trung Ương, ông đều tham gia và cống hiến tài năng của mình cho nền âm nhạc nước nhà cho đến khi Sài Gòn thất thủ.
Sau khi đến Mỹ, cuộc sống khó khăn thời hậu chiến bắt đầu đè nặng lên đôi vai của người nhạc sĩ có tiếng tăm. Những công việc nặng nhọc nơi xứ người, tình yêu tan vỡ cùng với những khác biệt về ngôn ngữ khiến cho những sáng tác của ông vào giai đoạn này chỉ là những bản Slow đượm buồn, những bài hát với cái tên chỉ có một chữ: Điên, Mất, Tiếc và nổi tiếng nhất có lẽ là hai bài Lầm và Say. Những bài hát trong giai đoạn này thường mang nhiều vẻ buồn đau vì một cuộc tình tan vỡ, những vụn vỡ của tình yêu tuổi trẻ và kì lạ thay đây là khoảng thời gian mà tiếng tăm của ông nổi danh khắp nơi. Không chỉ cộng đồng người Việt hải ngoại mà những người Việt trong nước không ai là không mến mộ tài năng sáng tác của nhạc sĩ Lam Phương.
Sau khoảng thời gian khó khăn tại Mỹ, cuộc sống ông cũng dần được ổn định đôi chút. Ông cũng có những buổi sân khấu nhạc kịch tại Texas hay California để các bạn văn nghệ hội họp. Sau đó, ông đi Paris và có một cuộc tình đắm say với một người phụ nữ tên Hường vào năm 1995. Giai đoạn này, những bài hát trong giai đoạn này lại mang nhiều niềm vui và sự hạnh phúc. Bé yêu, Bài tango cho em, Mùa thu yêu đương với câu “Đường vào Paris có lắm nụ hồng” chỉ toàn tình yêu và sự hạnh phúc, không còn những lời nhạc buồn sầu và trầm lắng nữa. Chỉ còn niềm hạnh phúc là những cảm xúc thăng hoa trong những bài hát của Lam Phương giai đoạn này. Và rồi, những điệu nhạc quên tình lại bắt đầu nhen nhóm lên khi ông chia tay người phụ nữ mình yêu say đắm, bài Tình vẫn chưa yên là một sáng tác tiêu biểu.
Để nói về sự nghiệp sáng tác của Lam Phương thì không còn gì ngoài hai chữ: Tình ái. Tình ái, là thứ xúc cảm thôi thúc người nghệ sĩ này tạo nên những tình ca tuyệt tác cho đời. Và cũng chẳng cần phải nói đâu xa, chính cuộc đời của nhạc sĩ Lam Phương là một bản tình ca da diết với những giai điệu hạnh phúc và tiết tấu đượm buồn xen kẽ vào nhau. Chính nhạc sĩ cũng đã từng nói: “Người ta đi tị nạn chính trị, còn tôi đi tị nạn tình ái” như một khẳng định về dòng nhạc mà ông đang theo đuổi đến suốt đời. Ngoài công việc sáng tác nhạc ra, ông còn phụ trách biên kịch cho các ban nhạc kịch như ban nhạc kịch Dân Nam, Kim Cương . Năm 1959, Lam Phương và Túy Hồng kết hôn. Năm 1968, với sự động viên của chồng, Túy Hồng đứng ra thành lập riêng một đoàn kịch - Đoàn kịch "Sống - Túy Hồng". Chính đoàn kịch này đã đưa tên tuổi của Lam Phương và Túy Hồng lên tột đỉnh vinh quang. Tất cả những vở kịch của ban kịch Sống – Túy Hồng (do Túy Hồng đóng chính) đều ghép nhạc của Lam Phương vào phần ngoại cảnh, làm cho vở kịch sống động hơn, truyền cảm hơn, thu hút người xem nhiều hơn. Ngược lại, mỗi nhạc phẩm của Lam Phương vừa ra đời đều được "giới thiệu" trong một vở kịch của Túy Hồng. Thời ấy, cứ mỗi tối thứ năm hàng tuần, Đài truyền hình Sài gòn có tiết mục "thoại kịch" và những vở kịch của ban kịch "Sống – Túy Hồng" bao giờ cũng thu hút nhiều người xem.
Năm 1999, ông bị tai biến mạch máu não. Trong những lúc bệnh tật khó khăn, ông nhận được rất nhiều tình cảm từ gia đình và người hâm mộ. Em gái của ông đã bay từ Paris đến Mỹ để chăm sóc cho Lam Phương, một người yêu nhạc từ Úc đã ngỏ ý mua cho ông một căn nhà để nghỉ dưỡng. Anh em bà con trong nhà thì tới lui thường xuyên đặng tiện đường chăm sóc ông, những tình cảm chân thành dành cho người nghệ sĩ già ấy mà ông cũng đã khỏi được phần nào căn bệnh. Tháng 8-2016, ông được Thúy Nga Paris by night làm một chương trình tri ân Tình ca Lam Phương in Singapore để tôn vinh những sự đóng góp của ông cho nền nghệ thuật Việt Nam. Sau sự kiện ấy, ông ít khi xuất hiện trước công chúng nữa. Và thật sự đáng tiếc khi vào ngày 22-12-2020, ông đã ra đi sau thời gian dài điều trị bệnh tim và tai biến, trong vòng tai yêu thương của gia đình.
Sự ra đi của huyền thoại Lam Phương khi chỉ còn vài ngày nữa là đến năm mới 2021, một sự mất mát quá lớn cho nghệ thuật Việt Nam. Nhạc sĩ Lam Phương là một trong những nhạc sĩ đầu đời của tân nhac Việt Nam, sự xuất hiện của ông qua những bản nhạc tình ca da diết là những dư vị của tuổi thơ, của tuổi trẻ và là những hoài niệm của rất nhiều thế hệ Việt Nam. Những danh ca cũng được dịp bước ra ngoài ánh sáng của đỉnh cao nghệ thuật nhờ những bản tình ca của ông và cũng chính ông là những người đặt những viên gạch đầu tiên cho dòng nhạc tình ca với những điệu Slow, Ballad mềm mại, lãng mạn và sâu lắng. Một sự cảm phục và trọng vọng trước một tài năng lớn của Việt Nam, sự ra đi của nhạc sĩ Lam Phương là một mất mát, nhưng sự ra đi của một huyền thoại sẽ luôn luôn được nhớ mãi và được tôn kính. Ông là một trong những nhạc sĩ hàng đầu của Việt Nam và trong ngôi đền của những nhạc sĩ huyền thoại, ông hoàng Tình ca Lam Phương luôn là số một và độc nhất.
Lia Thia
Nhận xét
Đăng nhận xét