NHỮNG ÂM VANG XA XƯA

Ngôi sao phương Đông vừa chớm sáng, soi sáng khắp một miền quê Bethlehem giá lạnh. Từ trên trời cao, nơi vì sao đang sáng rọi, sáng đến nỗi từ cung điện của đại vương Herodes cũng bị nguồn sáng đức tin làm chói lòa. Từ trên các tầng trời đêm tỏa ra những đốm sáng bay đi khắp mọi nơi, đó là những thiên sứ được Đấng Sáng Tạo phái xuống từ thiên đàng. Họ xuyên qua màn đêm tối và xé toạc không gian tĩnh mịch bằng thứ ánh sáng của niềm hân hoan cùng lời mời gọi những gã chăn chiên hãy thức tỉnh, vì Người được chọn đã giáng sinh. Ba sứ giả nơi phương Đông xa xôi vừa ghé đến, ta đã nghe được những giai điệu hát mừng cùng câu ca thánh thót dành cho gã quân vương nhỏ tuổi đang nằm trong máng cỏ, người mà thế nhân đang mong mỏi và gọi tên ngài: Đấng Messiah.

Noel, Christmas day, Messias dies hay Giáng Sinh, cũng như bao nhiêu ngày lễ trọng đại khác, đã trở thành một nét văn hóa vô cùng đặc biệt trong ký ức của đại chúng. Giáng Sinh, người ta đi lễ nhà thờ, người ta chúc mừng nhau và đắm chìm vào niềm vui của những khoảng thời gian tươi đẹp cuối năm. Và, người ta còn hát, bằng tất cả những niềm vui sướng cho đức tin ngày Giáng Sinh, cho sự may mắn được cầu chúc qua năm mới, cho những thành công trong suốt một năm. Sau cùng, người ta vẫn hát, vì biết rằng tình yêu và niềm hạnh phúc của đêm Giáng Sinh sẽ phải được bật khỏi con tim qua lời ca. 



Mến chào độc giả thân thương của Lia Thia, để bắt đầu cho những câu chuyện Giáng Sinh, chúng ta hãy cùng đến với cái chân cầu thanh của chuyên mục khám phá văn hóa Noel với một chủ đề thật thú vị và chắc chắn sẽ khơi gợi lên sự tò mò từ các độc giả thân thương. Hãy cùng quay ngược lại bánh xe của thời gian, để cùng thưởng thức và lắng đọng những bài ca Giáng Sinh lâu đời nhất trên thế giới nhé. Dưới mỗi bài giới thiệu sẽ là một bản nhạc để chúng ta cùng nhau thưởng thức nhé.


Jesus Refulsit Omnium ( thế kỷ IV, khoảng 310-367)


Được viết bởi thánh Hilarius xứ Gaul (Pháp ngày nay) một trong những tu sĩ và học giả tài giỏi bật nhất trong thời đại La Mã, Jesus Refulsit Omnium được xem là bài thánh ca Giáng Sinh đầu tiên trên thế giới, được viết hoàn toàn bằng tiếng Latin. 


Jesus Refulsit Omnium: https://www.youtube.com/watch?v=XMcOZuZmhJA


Corde natus ex Parentis ( thế kỷ IV, khoảng 348-313)


Corde natus ex Parentis hiện tại có thể không phải là một bài ca Giáng Sinh hay thánh ca được nhiều người biết đến nhưng những nhà thờ lớn trên thế giới hiện tại vẫn còn biểu diễn bài ca như một bản nhạc đầu tiên mừng Giáng Sinh. Bài hát được sáng tác bởi nhà thơ Aurelius Prudentius, lời nhạc ban đầu được viết bằng tiếng Latin nhưng về sau được dịch và ghép nối với giai điệu Divinum mysrium.


Corde natus ex Parentis: https://www.youtube.com/watch?v=8LCKzBIDF0c


The Friendly Beasts ( thế kỷ XII) 


Bài hát với giai điệu nhẹ nhàng, dễ thương này bắt nguồn từ đất nước Pháp nhưng được nhạc sĩ Robert Davis phổ lời Anh vào những năm 1920 và vẫn được hát trong mỗi dịp Noel đến tận bây giờ. Bài hát nói về những con vật nuôi hiện diện trong đêm Giáng Sinh, chúng mang những món quà đến cho em bé Jesus và ở bên ngài suốt đêm đông giá lạnh.


The Friendly Beasts: https://www.youtube.com/watch?v=lCTndPudzEc


Entre le bœuf et l’âne gris ( thế kỷ XIII- XVI)


Entre le bœuf et l’âne gris có lẽ là bài thánh ca cổ xưa nhất vẫn con được hát tại Pháp ở trong nhà thờ mỗi khi mùa vọng Giáng Sinh về. Lời nhạc của bài ca lấy cảm hứng rất lớn từ sách của nhà tiên tri Do Thái Isiah ở chương 1 câu 3, tại đoạn đó miêu tả Đấng cứu thế đã ra đời và hai bên của ngài là sự hiện diện của bò và lừa.


Entre le bœuf et l'âne gris: https://www.youtube.com/watch?v=TQgWpZCnhzM&t=42s


In dulci jublio ( 1328)


Một bài ca được sáng tác bởi tu sĩ dòng Đa Minh Heinrich Seuse vào thời kỳ Trung Cổ. Trong văn hóa dân gian Đức, người ta cho rằng ông đã viết bài hát này vào năm 1328, phần lời và giai điệu là hòa trộn giữa tiếng Đức và tiếng Latin. Đồng thời, thế kỷ XIV chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của Công giáo La Mã cùng với hệ thống giáo lý, triết học kinh viện chặt chẽ, vì vậy mà các bài thánh ca trong thời điểm này liên tục được viết và được phổ biến đến tận bây giờ.


In dulci jublio: https://www.youtube.com/watch?v=2gK3yH1mGcE&t=27s

Resonet in laudibus ( thế kỷ XIV)


Lại thêm một bài thánh ca khác được sáng tác vào thời kỳ Trung Cổ, thời kỳ hưng thịnh của Thiên Chúa giáo. Bài hát này bắt nguồn từ Đức và lời nhạc thuở ban đầu được viết bằng tiếng Latin nhưng người ta lại không biết được chính xác chủ nhân đã sáng tác là ai. 


Resonet in laudibus: https://www.youtube.com/watch?v=btr-EMZBMlY


O Come, All Ye Faithful hay Adeste Fidelas ( ngày sáng tác còn gây tranh cãi)


Đây là bài hát sở hữu nguồn gốc gây tranh cãi nhất hiện nay. Bản lời Anh được viết vào năm 1841 bởi linh mục Frederick Oakeley. Lời nhạc Latin thì được cho rằng đã được ghi bởi John IV người Bồ ( đầu TK 17), John Reading ( cuối TK 17), và John Francis Wade ( giữa TK 18). Phiên bản của Wade được sử dụng phổ biến hiện nay và được xuất bản lần đầu tiên trên tờ Cantus Diversi năm 1751.


O Come, All Ye Faithful hay Adeste Fidelas: https://www.youtube.com/watch?v=vDyz3S4Z4t4


Good King Wenceslas (1853)


Được sáng tác bởi hai nhạc sĩ John M. Neale và Thomas Helmore, dựa theo một giai điệu của bài thánh ca Phục Sinh Tempus adest floridum thế kỷ XIII.


Good King Wenceslas: https://www.youtube.com/watch?v=SQVUMG6LZGM


Lia thia

Nhận xét