NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA HITLER ( HR Trevor-Roper ): NHỮNG VẾT CHIỀU TÀN CỦA SÓI ĐẦU ĐÀN

Hugh Trevor Roper, một sử gia người Anh rất có tiếng nói trong cộng đồng giới học thuật châu Âu và là một trong những gương mặt nổi bật nhất sau thế chiến 2 có nhiều đóng góp trong việc nghiên cứu những đề tài lịch sử liên quan đến sự phát triển của lục địa già. Một người Anh theo tự do thuần túy, không phát xít và không cộng sản, đã dành cả một cuộc đời mình cho việc khảo cứu lịch sử thế giới và nhiều ấn phẩm của ôn được đón nhận rộng rãi, được xem như là một torng những nền tảng cho việc nghiên cứu học thuật. Những ngày cuối cùng của Hitler, theo chân Quốc trưởng nước Đức trong những ngày cuối cùng của Đế chế trước khi nó chính thức rơi vào sự chia cắt đầy hỗn loạn thời hậu chiến, một cuốn sách thuần chất hư phi cấu và có sức hấp dẫn người đọc vì nó giải mã rõ ràng những sự thật huyễn hoặc phát xít và huyền thoại Quốc xã.

Cuốn sách có tất cả 7 chương sách, với hai chương đầu tiên gần như không nói quá nhiều đến cuộc sống những ngày cuối trong Bunker Quốc trưởng tại Berlin. Hai chương sách đầu tiên đem đến cho độc giả nhiều thông tin giá trị về những con người đang hoạt động trong bộ máy của chính phủ Quốc xã. Hermann Goering, Joseph Goebbels, Heinrich Himmler hay Albert Speer, Hans Krebs,…. những cây cổ thụ và là máu mặt điều hành một chế độ. Những mẩu chuyện và dẫn chứng của tác giả Trevor Roper giúp người ta hiểu rõ được tâm trạng, ý định và niềm tin của những chính trị gia Đức trong những ngày cuối cùng của cuộc hỗn loạn này. Không phải kẻ nào cũng sẽ tôn thờ Quốc trưởng cho đến chết như Goebbels hay Krebs, Himmler thì ngấm ngầm phản bội nhưng vẫn quá nhu nhược mặc dù quân sư Schellenberg quá khôn ngoan. Goering thì bỏ mặt chính phủ chỉ để tận hưởng thú vui riêng, Speer thì ngấm ngầm chống lệnh của Quốc trưởng còn Bormann thì phụng sự vì quyền lực kế vị. Những con người tưởng chừng như sẽ là những mảnh ghép quan trọng để vực dậy một chính phủ Đế chế đang trên bờ vực chết tươi bởi sự kìm kẹp và chiến đấu ác liệt từ phía quân Đồng Minh. Khi những điều kinh khủng đến người ta mới vỡ mộng rằng, chẳng phải ai cũng còn có thể sẵn sàng nuôi dưỡng và phụng sự cho quyền lực nữa, tất cả chỉ là chịu đựng một cuộc giải thoát mà thôi.

Bốn chương sách tiếp theo, không có gì ngoài những hỗn loạn và xô bồ của triều đình Hitler. Những khoảng thời gian này, người ta mới có thể tận mắt chứng kiến bản ngã thực sự của con sói đầu đàn Adolf Hitler, hung ác, phung phí sức khỏe và không hề có một chút bản lĩnh và niềm tin của một người lãnh đạo. Sức khỏe của Quốc trưởng ngày càng tệ dần theo từng chương sách, qua những mệnh lệnh vô lý, những lời rủa mạt, cáu gắt lên theo từng cơn. Không chỉ có mình Quốc trưởng bất ổn, triều thần trong triều đình cũng bị lao đao theo những tin tức không mấy vui vẻ của Berlin. Thủ đô đang bị địch tiến đánh mạnh mẽ, nhưng hầu như chẳng có một biện pháp gì để bảo vệ thủ đô hoặc bỏ đi, mặc dầu cũng đã khuyên ngăn Quốc trưởng nhưng thằng khùng người Áo không chịu rời đi, còn những đạo quân mà hắn ra lệnh thì chẳng biết khi nào mới đến, cũng phải thôi vì những đạo quân ấy không bị diệt sạch thì cũng chẳng đủ quân để lên cứu Berlin. Ngoài tướng Steiner đang chiến đấu đến chết cùng với bao nhiêu tiểu đội SS và Đoàn thanh niên Hitler trước quân Nga. Thì trong hầm Bunker, chủ vắng nhà gà mọc đuôi tôm, rượu bia, ăn chơi và cãi vã là hoạt động thường xuyên mà các cư dân Hầm trú ẩn có thể cảm thấy vui thú sau những tràng miệt thị, chửi rủa từ Quốc trưởng. Càng về cuối chương, sự căng thẳng trong hầm Bunker càng ngày càn trở nên trầm trọng, chuyện gì đến cũng sẽ phải đến, Berlin cũng sẽ thất thủ và nước Đức chuẩn bị bước vào một địa ngục mới.

Chương sách thứ bảy, chương sách cuối cùng hầu như chỉ là những hoạt động hốt hoảng đến đáng thương cùng với cái tình cảnh bể trận của giới tướng lĩnh Đức. Khi Quốc xã còn thanh thế rất mạnh trên chính trường Đức, Công giáo và Bộ quốc phòng là hai cái gai trong mắt Hitler nhưng hắn không thể làm gì để loại bỏ nó ngoài việc lợi dụng và cộng tác một cách ký sinh. Nhưng sau khi Quốc trưởng tự sát, giới tướng lĩnh chính thức sụp đổ. Tại Berlin, người tự sát, người bỏ trốn và chết trên đường bỏ chạy, người rời Berlin và bị quân Nga bắt sống. Đối với những kẻ ở xa như Himmler, Goering, không còn gì cho số phận của họ hơn việc tự tử hoặc đầu hàng. Đô đốc hải quân Doenitz, người được chỉ định làm người kế vị Hitler cũng sớm buông tay đầu hàng lính Đồng Minh, giống với mong muốn của Speer- người đã cho phát lời nói khuyên người dân và lính Đức tại Hamburg trên đài phát thanh. Với Doenitsz, thay vì tiếp tục trọng dụng Himmler, Bormann là những gã đồ tể và mưu toan chính trị vào chính phủ lâm thời đặng đẩy người Đức vào cái cảnh bị tàn sát một cách dã man. Đô đốc hạ lệnh cho tât cả các giới quân sự Đức từ tất cả các thứ quân đến lực lượng SS đầu hàng sau một khoảng thời gian ngắn Quốc trưởng chết, nhằm tự tay ông kết thúc đi cái bể trầm kha mà người Đức đang gồng mình chống chịu.

Vậy theo mọi người, ai sẽ là những nhóm độc giả phù hợp để đọc cuốn sách này? Nhận định riêng của mình. Cuốn sách chứa đựng nhiều thông tin chân thật, đáng tin cậy và có sức thuyết phục rất lớn. Hơn nữa, chủ đề của tác phẩm này xoay quanh mấy ngày cuối cùng của nước Đức trong Đệ nhị thế chiến, vì vậy mà khối lượng thông tin truyền tải bản thân mình thấy cũng khá ổn và vừa phải với mọi người. Nhưng đặc biệt mình gợi ý các bạn trẻ, đặc biệt là các em độ tuổi thiếu niên cấp hai và cấp ba nên đón đọc cuốn sách này. Bởi ấn phẩm này sẽ giúp các em mở rộng tri thức lịch sử của mình, làm cho tâm hồn của mấy em được đong đầy bởi những kiến thức hữu ích mà không bị khô khan, cứng nhắc như sách giáo khoa trên lớp. Các bạn sinh viên trong ngành Văn học, Sử học nên đón đọc như mộ tài liệu nghiên cứu. Bởi cuốn sách không chỉ chứa những giá trị học thuật, mà nó còn giúp cho các bạn sinh viên học cách trình bày một luận án, một bài nghiên cứu lịch sử hoàn chỉnh. Rất hữu ích cho những bạn làm các ngành nghề liên quan đến viết, trình bày. 

Một cuốn sách, bảy chương, hơn 350 trang sách, nó không bao gồm sự phát triển của cả một Đế chế độc tài Phát xít. Tác giả chỉ viết về những khoảnh khắc sụp đổ của Đế chế mà thôi, và thời điểm của Phát xít Đức càng về cuối, thì sự thật về bộ mặt thật sự của đám độc tài diệt chủng Phát xít Đức mới trở nên rõ ràng. Himmler thì máu lạnh đến cực độ, nói về chuyện diệt chủng người Do Thái như một thú vui. Adolf Hitler thì đa đoan và ích kỷ, vì sợ hãi sự phản bội mà xuống tay giết luôn Erwin Rommel, vị tướng được cả nước Đức trọng vọng. Martin Bormann, kẻ chẳng có tài năng gì, phụng sự cật lực chính phủ vì giấc mơ quyền lực. Goebbels, một gã tuyên ngôn cho Quốc xã, kẻ có trí tuệ thông suốt và tinh thần thép nhưng lại thờ phượng người phàm một cách cực đoan. Albert Speer, một con người tài năng nhưng vẫn can tâm nhắm mắt để phục vụ cho Quốc Xã. Goering và Luftwaffe chẳng là gì trong cuộc chiến nữa và dần trở nên tha hóa. Và còn đó là hàng đống người cũng biến chất và trở nên mạt hạng dần, Krebs, von Ribbentrop, Schellenberg, von Below,…. Tất cả đều trở nên điên khùng và bệnh hoạn, và rồi những tội ác của bọn chúng cùng những hành động phá hoại cũng đã bị chôn vùi vào cõi chết và tiếng xấu được truyền lại muôn đời sau cho loài người phỉ nhổ.

Kết: Một cuốn sách phi hư cấu, thuần về việc nghiên cứu lịch sử, vô cùng hữu ích và thích hợp cho những bạn đọc yêu mến những kiến thức học thuật. Hơn nữa, không chỉ là những sự kiện, thông tin thực tế trong tác phẩm, độc giả sẽ được trải nghiệm và khám phá thêm nhiều góc nhìn rất mới về chính phủ Phát xít Đức thông qua nhiều góc nhìn và suy nghĩ của các nhân vật trong chủ đề. Qua đó, có thể giúp cho người đọc hiểu rõ hơn và thấu triệt được bản chất của những chính phủ độc tài trên thế giới và cách nó thoi thóp, giãy chết trong những giờ khắc tử thần gọi tên chúng.

Đánh giá: 3.9/5 theo thang điểm Goodread. 

Lia Thia