Ở bài viết trước, Lia Thia đã giới thiệu 5/10 cuốn sách non-fiction cho bạn đọc xem, có khá nhiều cuốn sách hay và trong đó có cả những cuốn sách do các tác giả Việt Nam mà Lia Thia đã review. Trong bài viết tiếp theo, mình sẽ giới thiệu 5 cuốn sách còn lại trong series 10 cuốn sách phi hư cấu nhé. Đây là Phần 1 của chúng ta.
Cảm xúc sau khi xem cuốn sách này không khác mấy khi đọc các tác phẩm của cụ Đào Trinh Nhất, Nguyễn Hiến Lê. Phải nói rất hay và sâu sắc khi Vũ Tài Lục đã cho bạn đọc thấy một bức tranh tương đối hoàn chỉnh, rất chân thực về đất nước Ý những năm 1920s-1930s. Nó không phải là một nước Ý đầy mê hoặc về con người, văn hóa lẫn kinh tế, mà là mớ hỗn loạn đất nước bị xé nát bởi sự bất tài của chính phủ, quần chúng bạo động và thế lực tư sản, mafia tràn ngập đất nước. Một Benito lang thang khắp hang cùng ngõ hẻm tại Trung Âu, trở về, và khiến cả quốc gia phải nằm ngoan ngoãn trong bàn tay mình ngay cả chính vua Vittorio lẫn giáo hoàng cũng phải nhượng bộ. Từ đó, cuộc hành trình đưa Ý lên vinh quang và kéo Ý xuống vũng bùn nhơ bị phỉ nhổ trong những năm 40 đều gắn chặt với hình ảnh của Il Duce Benito Mussolini.
6. Mussolini, lãnh tụ phát xít ( Vũ Tài Lục )
Cái mình cảm thấy không hài lòng về vài tác phẩm của cụ Lục, nó quá lạm dụng Pháp văn. Có nhiều đoạn trích cú của cụ để hoàn toàn tiếng Pháp mà không được dịch sang Việt ngữ, có đoạn thì được dịch nên sự mất cân bằng gây nhiều khó chịu cho người đọc. Thêm nữa, việc chuyển tất cả tên tiếng Ý sang tiếng Pháp cũng gây khó hiểu không kém. Vì dịch thuật là dịch ngôn ngữ nước ngoài sang ngôn ngữ người đọc chứ không phải một bên thứ ba, nên thành ra nếu bạn đọc có kiến thức về tiếng Pháp thì sẽ không thấy vấn đề gì khi đón đọc tác phẩm này. Còn nếu không, chúng ta nên đọc chậm để kịp hiểu được những kiến thức trong tác phẩm nhé.
7. Những tìm sâu triết học
Đau đầu, nhức óc, mệt người, sụi bại lụi thân thể là mấy tính từ dành cho bản thân mình sau khi đọc cuốn Những tìm sâu triết học của Ludwig Wittgenstein. Phải nói tác phẩm này của Witt đã là một sự gói gọn đồ sộ, là điển hình của dòng triết học phân tích kiểu Đức. Từ ngữ rất khó hiểu, cách lập luận, lật các vấn đề lên để suy luận làm cho người đọc đôi lúc bị quay mòng mòng bởi các lớp lang suy nghĩ trong đầu Witt. Ngoài ra, một vài dòng văn khá dễ thương, hài hước khiến cho cuốn sách này có hai thái cực khó ràng cùng chạy song song trong cuốn sách và không hòa vào nhau, vừa dễ mến vừa khô khan.
Cuốn sách này có hai phần mục lục lớn nhất, phần I là "Tìm sâu triết học" và phần II là "Triết học về tâm lý". Có thể nói ngắn gọn rằng phần đầu chính là những dòng triết học về niềm tin, về tâm hồn, trái tim trừu tượng của con người và phần hai mới bắt đầu là những suy tư sâu, rõ ràng hơn về tâm lý, phần lý tính nằm trong suy nghĩ của con người. Về phần dịch thuật thì mình chỉ đánh giá tạm được cho cuốn sách này, không quá hay nhưng ít nhất chữ nghĩa cũng khá rõ ràng, không bị Hán hóa cực đoan.
8. Luân lý học (Aristoteles)
Phải nói rằng cuốn Luân lý học của bác học Aristote để lại trong mình quá nhiều suy nghĩ. Một phần là sự ngạc nhiên về cách lập luận những hình thái đạo đức học trong những lĩnh vực khác nhau, đồng thời nó đem lại cho mình ít nhiều suy tưởng về triết học tôn giáo đặc biệt là Cơ đốc giáo. Xuyên suốt cuốn sách của Aristote chắc chắn là sẽ bàn về luân lý học, trong ngữ nghĩa tiếng Việt thì luân lý và đạo đức tựa hồ có sự nhất quán về ý nghĩa. Nhưng đối với triết học thì không, luân lý (ethic) và đạo đức (moral) tách biệt nhau, nơi phần luân lý đứng trên cả, được chi phối và bị chi phối bởi đạo đức, chính trị và nhân tâm chứ không còn đơn giản xoay quanh duy tâm như đạo đức học. Đọc Luân lý học, mỗi trang sẽ là mỗi sự khai mở và mỗi quyển (có 10 cuốn nhỏ được tập hợp trong Luân lý học) là một nấc thang đi lên của lập luận triết học.
Quyển I bắt đầu bằng vài tản mạn của luân lý, của sự ràng buộc các giá trị đạo đức được liên hệ bằng duy tâm, chính trị. Từ quyển III đổ đi, sự tập trung dành cho luân lý học mới trở nên mạnh mẽ, cách khai triển của Aristote khá thuyết phục người nghe. Quyển đầu tiên là để dành cho những băn khoăn, câu hỏi mở và từ từ đặt nền tảng cho đạo đức dựa trên xã hội và tính duy tâm của con người. Từ những quyển sau đó, Aristote mới bắt đầu chạm đến từng khía cạnh của cái gọi là thuần phong mỹ tục, luân lý của con người. Việc tiếp cận vấn đề thôi cũng đã được định hình thành một hệ thống lập luận, dẫn dắt vào vấn đề. Có lẽ những bạn chuyên về mảng tìm hiểu dữ liệu sẽ rất thích bởi sự quy củ của thông tin chứ không mang tính ngẫu hứng như các tác phẩm của những triết gia khác.
9. Martin Heidegger và tư tưởng hiện đại (Bùi Giáng)
Thiệt tình khi nghe đến cái tên Bùi Giáng cùng với tên tác phẩm với tư cách là một triết gia thì mình thực sự bất ngờ. Ai ai cũng biết tỏng tình bạn vừa thân về nghệ thuật và thù về chính trị của cặp Bùi Giáng - Trịnh Công Sơn, cái chất điên điên của ông, những câu chuyện tình cùng mớ tác phẩm văn chương đồ sộ, trình độ Pháp ngữ thượng thừa. Nhưng ít ai biết được rằng Bùi Giáng còn là một triết gia, một nhà nghiên cứu Pháp ngữ có thực lực trong hàng ngũ tác giả của Việt Nam nói chung và Sài Gòn nói riêng. Số lượng tác phẩm phi hư cấu của Bùi Giáng không nhiều (chỉ có vỏn vẹn 8 tác phẩm và 4 giảng luận) nhưng tri thức trong ấy được xem có thể sánh ngang với những vị trí giả đương thời như Nguyễn Duy Cần, Bùi Văn Nam Sơn, Nguyễn Hiến Lê hay Thiên Giang.
Với cuốn sách Martin Heidegger và tư tưởng hiện đại thì phải nói nó hàm chứa lượng kiến thức quá lớn. Thật sự ngay cả khi đọc hết cuốn sách và có đọc lại một vài chương tâm đắc ở trỏng như chương nói về Soren Kierkegaard và Albert Camus thì vẫn không thể hiểu hết được những tri thức ở trong ấy. Tóm tắt gọn gàng rằng cuốn sách này bàn về văn và triết học, xoay quanh nhiều về những tư duy triết học của Martin Heidegger và chủ nghĩa hiện sinh, vì vậy mà các văn triết gia như Camus, Sartre hay Soren mới có cơ hội góp mặt. Điều hay ho là sự kết hợp của tính mềm mại trong văn chương và luận lý của triết học. Trong nhu có cương trong cương chứa nhu. Một sự kết hợp rất mới mẻ bởi trước giờ mọi người chỉ biết được những triết gia xuất phát từ tâm lý, y học hay tự nhiên chứ hiếm khi thấy những văn nhân trở thành trụ cột của triết học. Thì việc Bùi Giáng xuất hiện đã ít nhiều đem lại màu sắc cho văn chương, nhắc nhở tính khoa học và sâu rộng của văn chương khi trong nó có những đóa hoa của triết học. Các bạn phải đón đọc nhé, mặc dù nhiều hơn 1000 trang nhưng mình cá chắc bằng cả danh dự, cuốn sách này là vô giá nên đọc một lần trong đời.
10. Thần thoại Hy Lạp (Phan Ngọc)
Với cuốn sách này thì thiệt sự không có gì để phàn nàn hoặc review nhiều. Bởi cuốn sách này như một bộ sưu tập những huyền sử về các thần thoại, gia phả các vị thần nổi tiếng của Hy Lạp thời thượng cổ. Cách kể chuyện của cụ Phan Ngọc thì cũng y hệt như Bùi Giáng, Nguyễn Hiến Lê hay Đào Trinh Nhất, Tây học, đầy đủ một cách rối rắm nhưng lời văn chân phương, giản dị và tinh khiết tiếng Việt. Một điều mà mình vô cùng hài lòng là cụ Phan Ngọc đã ít nhiều đem lại những câu chuyện thú vị cho độc giả, một vài tình tiết huyền sử Hy Lạp mà chắc chắn các bạn đọc chưa từng nghe đến. Đồng thời, thông qua việc giải thích, kể về sự ra đời của các vị thần ta mới nhận ra người Hy Lạp thời thượng cổ quả thực đã trở thành một trong những chủng tộc ưu việt từng xuất hiện trong nền văn minh của loài người. Khi mà hệ thống các vị thần, tập hợp các câu chuyện dã sử và nền văn hóa của họ thực sự đa dạng và phức tạp, chỉ là một dân tộc nho nhỏ bên rìa phải Địa Trung Hải nhưng sở hữu một hệ thống tri thức, giá trị văn hóa và nghệ thuật phức tạp ngay thời hồng hoang của con người thì phải thực sự đáng kinh ngạc.
Nhưng mình có một lưu ý nho nhỏ với các bạn độc giả, khi đọc chúng ta nhớ cố gắng đem theo một cuốn sổ tay theo để ghi chép lại nhé. Đặc biệt là khi đọc đến sự liên kết họ hàng của các vị thần Hy Lạp, bởi nó khá rối mắt và xoắn não người đọc. Vì vậy nhớ đem theo dụng cụ giúp ta ghi nhớ nhé. Và cũng như mọi cuốn sách non-fiction khác, cuốn này khá mỏng nhưng hàm lượng thông tin rất dồi dào, xứng đáng là một trong những cuốn sách giúp các bạn vừa giải trí vừa học hỏi trong mùa hè này.
Lia Thia
Nhận xét
Đăng nhận xét